Mihajlo Pupin: Sa pašnjaka do naučenjaka (From Immigrant to Inventor)

Mihajlo Pupin: Sa pašnjaka do naučenjaka – autobiografija koju je napisao srpski naučnik Mihajlo Pupin (1854–1935). Prvi put je objavljena 1924. godine u Njujorku i to na engleskom jeziku pod nazivom From Immigrant to Inventor. Na srpski jezik je prevedena i objavljena u izdanju Matice srpske 1929. godine.

Pupin o svojoj knjizi Sa pašnjaka do naučenjaka

Mihajlo Pupin u pismu Jovanu Cvijiću saopštava da je cilj njegove autobiografije da pokaže da „jedno srpsko seljačko dete odgojeno od srpske nepismene matere ima tako isto dobru podlogu za dalji život kao i ma koje amerikansko dete“ (Pupin 2016: 21). I zaista, u ovoj knjizi Pupin pokazuje svoj put od malog pastira u selu Idvor do velikog naučnika i brojnih patenata koji su značajni i dan danas za čitav svet. Takođe, dao je primer mladim naraštajima koji dolaze da su takve stvari moguće, bez obzira na to odakle dolazite.

Pri tome, Pupin je želeo, kako piše Cvijiću, da predstavi „amerikanskom narodu srpsku seljačku kulturu“ i smatra da je u toj nameri uspeo „jer danas se mnogo govori u Americi o pitomosti srpskih seljaka i o plemenitosti srpske majke“ (Pupin 2016: 21). Da je u ovoj nameri uspeo, govori podatak da je Pupinova autobiografija prevedena na brojne svetske jezike. Njegova autobiografija prevedena je na francuski, nemački, ruski, švedski, japanski i sl. Posebno je značajna činjenica da je ova knjiga decenijama bila obavezna lektira u američkim školama. Naročito je istican njen inspirišući uticaj na omladinu, razvoj ljubavi prema nauci i pravim životnim vrednostima.

naslovna strana knjige Sa pašnjaka do naučenjaka

Sadržaj knjige Sa pašnjaka do naučenjaka

Mihajlo Pupin knjigu Sa pašnjaka do naučenjaka započinje pričom o detinjstvu u rodnom kraju, o odrastanju, neugasivoj želji za znanjem koja ga je nagnala da se otisne na dalek put i posveti se naučnom radu. Pupin polazi od svog kulturnog nasleđa koje je doneo Americi. Pokazuje kakve je sve situacije morao da prođe kao nov useljenik, na koji način je započeo svoje šegrtovanje i kako se trudio i mnogo radio. Vodio borbu za očuvanje svog nacionalnog identiteta, sve do sticanja statusa građanina, brojnih postignuća, patenata i akademskih zvanja i priznanja u Americi i Evropi. Veoma su značajna Pupinova razmišljanja o srpskom jeziku, tradiciji, pravoslavnoj veri, o Sv. Savi, o majci, kao i o pristupu bavljenju naučim radom, što može delovati veoma podsticajno na mlade naraštaje koji su tek na pragu svojih istraživanja.

preuzeto sa http://www.muzejpupina.rs/mihajlopupin.html

**Važnost knjige Sa pašnjaka do naučenjaka za srpski jezik kao maternji i za srpski jezik kao zavičajni**

Srpski prevod knjige Sa pašnjaka do naučenjaka može biti višestruko značajan za nastavu, jer se kroz nju mogu obrađivati srpski jezik kao maternji i srpski jezik kao zavičajni. Naročito je ova knjiga važna za srpski jezik kao zavičajni. Može se koristiti za upoznavanje učenika sa srpskom kulturnom tradicijom, načinom života u srpskom selu i u srpskoj porodici. Učenik uči o odgovornosti i ljubavi koju Srbi u dijaspori, poput Mihajla Pupina, treba da imaju prema svojoj domovini i o tome kako se toj domovini uvek treba vraćati i o njoj brinuti. Treba negovati svoju domovinu i čuvati svoj jezik, svoje kulturno nasleđe, svoj nacionalni identitet.

Pri tome, engleska verzija ove knjige (From Immigrant to Inventor) može biti odlično polazište za bliže upoznavanje sa srpskom kulturom kako za strance, tako i za naše ljude u dijaspori. Naročito je lep početak za decu i ljude iz dijaspore koji srpski jezik ne govore uopšte ili ga govore loše. Kroz čitanje ove lepe poetizovane autobiografije mogu osetiti bliskost sa srpskim korenima. Na taj način se može stvoriti želja za bližim upoznavanjem sa zavičajnim jezikom i kulturom.

preuzeto sa https://mtsblog.rs/wp-content/uploads/2013/10/pupin1.jpg

**Igrani filmovi o Pupinu (prema motivima iz knjige Sa pašnjaka do naučenjaka)**

Zanimljiv podatak je da su prema motivima iz knjige Sa pašnjaka do naučenjaka 2013. i 2014. godine snimljena dva kratka igrana filma. Prvi film Pupinovo detinjstvo prati prvi segment Pupinove autobiografije u kojem je reč o periodu detinjstva, odlasku u školu, druženju sa decom i otkrivanju ljubavi prema nauci, što je dovelo do traganja za znanjem van rodnog Idvora. Drugi film Mihajlo Pupin ponovo u Banatu predstavlja nastavak prvog filma. Ovi filmovi odlični su kao nastavno sredstvo pri obradi knjige Sa pašnjaka do naučenjaka, naročito kada je reč o srpskom kao zavičajnom jeziku, jer mogu pomoći u razumevanju jezika književnog teksta. Filmovi su snimljeni u okviru Regionalnog centra za talente u Pančevu i dostupni su na njihovom Jutjub kanalu.

link do igranog filma Pupinovo detinjstvo (2013): https://www.youtube.com/watch?v=bUXBjh-4FUk;
link do filma Mihajlo Pupin ponovo u Banatu (2014): https://www.youtube.com/watch?v=hpS5YbFBtQo.

Misli iz knjige Sa pašnjaka do naučenjaka

Za kraj smo izdvojili nekoliko misli iz knjige Sa pašnjaka do naučenjaka koje snagom svog značenja odišu mudrošću i svevremenošću:

O ljubavi prema otadžbini: A kad ta ljubav [prema zemlji, otadžbini] zamre, mora umreti i država.“ (Pupin 2016: 40)
O srpskim nazorima: „A ti moji srpski pojmovi, to su moja majka, moje rodno mesto, moja srpska pravoslavna vera, moj srpski jezik i svet koji tim jezikom govori. Ko očekuje da ja napustim moje srpske nazore, taj traži da ispustim svoj poslednji dah“. (Pupin 2016: 78)
O vrednosti znanja: „Znanje, to su zlatne lestvice koje nas vode u nebesa. Znanje je svetlost koja osvetljava naš put kroz život i vodi nas u život budućnosti, pun večne slave“. (Pupin 2016: 41)
O ljubavi prema majci: „Materinska ljubav i ljubav prema majci najslađe su poslanice koje Bog šalje živima na zemlji“. (Pupin 2016: 171)

slika je preuzeta iz knjige Sa pašnjaka do naučenjaka

Izvor

Pupin 2016: Mihajlo Idvorski Pupin, Sa pašnjaka do naučenjaka, Beograd: Karić fondacija, Novi Sad: Matica srpska.

Autor teksta “Mihajlo Pupin: Sa pašnjaka do naučenjaka” je Isidora Jakšić Perović, onlajn predavač srpskog jezika Akademske srpske asocijacije, jedine akreditovane škole za učenje srpskog jezika na onlajn časovima. Prijavite se i učite sa nama. Vidimo se!